ایمان بر کتب آسمانی


 

باب نہم:اعتقاد بکتب سماویہ

وواجب است اینکہ اعتقاد کنی بدرستیکہ قرآن وتوریت موسی وانجیل عیسی وزبور داؤد وصحف ابراہیم علیہم السلام کہ ہمہ آنہا کلام الہی اند وقرآن بلفظ ومعنی برگزیدہ است ازہمہ کتاب ہای آسمانی زیرا کہ نظم آن ہم اعجاز است کہ خارج است ازحد بشر وبلند است رتبہ قرآن برہمہ کتب و بدرستیکہ کلام خدای تعالی قدیم است ازاین حیثیت کہ بدرستیکہ کلام اللہ صفتی است ازصفات الہی وصفات خدای تعالی ازلی اند ونو پیدا شدہ است ازاین حیثیت کہ بدرستیکہ قرآن نازل شد بر حضرت رسول خدا صلی اللہ علیہ وآلہ وسلم دروقت مشخص پیشی گرفتہ است برآن زمان نزول قرآن زمانہای بسیار وازاین حیثیت کہ بدرستیکہ قرآن خواندہ شدہ است ونوشتہ واین ہر دو ازصفات حدوث است ازآن جہت کہ فرمود حضرت حق سبحانہ وتعالی نیامد بدیشان پندی مراد ازو کہ قرآن است ذکر ازاین جہت گفت کہ قرآن بیدار می سازد دلہای مردم را ازخواب غفلت وجہالت این پند نیامد از آفریدگار ایشان نوفرستاد وبتجدید منزل شدہ تا بجہت تکرار براسماع آنہا پند بگیرند مگر بشنوند آں را ازحضرت پغمبر صلی اللہ علیہ وآلہ وسلم حال ایشان بازی کنند بدان و استہزانمایند بآن بنابر تباہی غفلت ایشان وازجہت عدم تفکر درعواقب امور پس آنچہ باشد ازصفات خداوند ودرعلم الہی باشد ازازل ازل پس ہیچ پوشیدگی نیست درقدیم بودن آن و آنچہ باشد فروفرستادہ شدہ، خواندہ شدہ ،نوشتہ شدہ نسبت پوشیدگی وحادث بودن آن پس کسی کہ قائل است بقدیم بودن قرآن راست گوست ازوجہی وہر کہ قائل شود بحادث بودن قرآن اونیز راست گوست ازوجہی ہر گاہ قائل شوند بقدم قرآن ازہر وجہ ہم ازجہت لفظ وہم جہت معنی یا قائل شود بحدوث قرآن ازہر وجہ پس ہر دو گروہ قائل باطل اند پس شائستہ است اینکہ مشغول نشود بمانند این مسئلہ مگر کسی باشد شنایی حقیقت ہمہ چیز ہا ازپیغمبران بزرگ و اولیاء کامل بر ایشان باد سلام الہی عزاسمہ وبدان بدرستیکہ جماعہ بکفر نسبت می دہند کسی راکہ قائل باشد بحدوث قرآن پس ہر دو کس نادانند و نادانستن آن ہر دو جہل مرکب است کہ وآن عبارت است ازاعتقاد جازم غیر مطابق واقع و مرکب ازانجہت گفت کہ ترکیب یافتہ است ازدواعتقاد یکی آنکہ این اعتقاد واقع است دوم آنکہ غیر این نیست زیرا کہ قرآن نیست مانند جزء لایتجزی آن را جوہر فردہم می گوید و آں ذی وضعی استکہ قابل اشارہ حسی باشد وقبول نمی کند قسمت را ہر گزکہ تا صفت کردہ نشود او را بصفتہای بسیار بلکہ قرآن صفات مرکبہ دارد ومرقرآن را صفتہای آشکاراوصفتہای پنہانی بسیار است وازہر صفتی قرآن را وجہی دیگر است پس ازین جہت است کہ قدیم باشد ازیک وجہ اما گویندہ این قول کہ قرآن قدیم است ازہر وجہ لفظا و معنی و قائل بحدوث قرآن ازہردو جہت پس آنکس ازدانستن کنہ ہرچیز نادان است پس لازم است براو این قدرکہ بگوید گواہی می دہم بوحدانیت الہی کہ نیست خدای موجود مگر خدای معبود وگواہی می دہم بدرستی کہ حضرت محمد صلی اللہ علیہ وآلہ وسلم رسول خدا است ویاد آرد نماز پنجگانہ را ،وروزہ ماہ رمضان نگہدارد وزکواۃ مال خود بدہد اگر باشد صاحب مال وقصد خانہ کعبہ نماید اگر توانایی داشتہ باشد بکعبہ رفتن مثل صحت بدن وزاد راہ وامن طریق و قدرت بر مشی وکسب کہ زاد ازآن حاصل ونفقہ عیال تامدت رفتن وبرگشتن ومشغول نشود بمسائل اصول تا زندیق نشود زیرا کہ قول ہر کہ دراین مسالہ گفتگو کند وبی علم بحث نماید زندیق می شود دربارہ آنکس است بطریق اختصاص و آنچہ فرمود حضرت مرتضی علیہ السلام رحمت کند حضرت الراحمین شخصی را کہ بشناسد رتبہ خود را درعلم ودرنگذارد ازحد خود وبی تحقیق درامثال این مسالہ خوض ننماید اشارہ است بسوی آنچہ گفتم ترا۔